(Big) Data: al meer dan 30 jaar ‘een ding’

Sinds zijn oratie, maar ook al sinds het VNAB college, hebben de ontwikkelingen immers niet stil gestaan. Of, zoals de AFM het in een verkennende studie uit 2021 weergeeft: “De hoeveelheid data neemt snel toe en de technieken en modellen die gebruikt worden om de data te analyseren, worden geavanceerder. Hierdoor kunnen verzekeraars zich steeds verder profileren (…). Geavanceerde modellen kunnen ook de maximale betalingsbereidheid van een individu inschat­ ten, of polisvoorwaarden personaliseren (…).2
 

Data leidt tot differentiatiemogelijkheden: (letterlijk en figuurlijk) uitgelezen rijgedrag mag beloond worden; ‘gezond’ leven levert premiekorting op, terwijl wonen in een bepaald(e) (deel van de) stad juist kan en mag leiden tot premieverhoging op de woonhuisverzekering en/of onverzekerbaarheid van het overlijdensrisico.3 Stuk voor stuk razend boeiende aspecten van (het hebben van) informatie.

Een fraai voorbeeld is de zogenoemde Veilig Rijden-app van de ANWB. Met een app op de telefoon wordt het rijgedrag van de aangesloten verzekerde gemonitord. G-kracht meting brengt diens optrek- en bochtengedrag in kaart, de polis kan opgezegd worden als verzekerde meer dan 50 kilometer boven de toegestane snelheid rijdt, maar als hij ‘braaf’ is, krijgt hij juist premiekorting. Het is voor dit doel prima in kaart te brengen informatie.

Tijdens het VNAB college in 2019 heb ik aandacht gevraagd voor wat ik toen als bijvangst aanduidde. De verzekeraar heeft mijn gedrag in kaart, maar ook dat van vele anderen. Wat nu als de verzekeraar uit die informatie leert (of zou moeten leren?) dat een bepaald kruispunt in wezen (levens)gevaarlijk is. Dat in een bepaalde wijk dagelijks airbags gestolen worden. Of dat juist Opels of katalysators onder auto’s uit gestolen worden. Ik heb me de vraag gesteld of de kennis en de vergaarde informatie niet op zijn minst aanleiding dient te vormen voor klantcontact. Is de verzekeraar niet bijna ge- houden om zijn klant te waarschuwen voor de risico’s die hem bekend (zouden moeten) zijn?
 

Het is een spannend dossier, gaf ik tijdens het VNAB college aan en juist dan is het mooi als daar ook in de literatuur aandacht voor gevraagd wordt. Meijer koppelt de informatie aan de verplichtingen die voor verzekerde en verzekeraar gelden en stelt zich de vraag of de verzekeraar
niet ook een verplichting heeft om “binnen redelijke grenzen alle maatregelen te nemen die tot voorkoming of vermindering van de schade moeten leiden.”5

(Ook) hij benoemt onverantwoord rijgedrag, gevaarlijke verkeerssituaties en zelfs gaat Meijer
nog wat verder, waar hij zich afvraagt of de verzekeraar tot actie moet overgaan als een gekoppelde rookmelder in een woning af gaat. En geldt dat alleen voor de verzekeraar of ook (juist?) voor de (eveneens verzamelende) makelaar die nu eenmaal aan de kant van de verzekeringnemer acteert?